Hoe bewaar je de focus op onderwijskwaliteit als dorpsschool?

In een nieuwe podcast praten we met drie schoolleiders in het oosten van Noord-Brabant over de rol van dorpsscholen. En dan met name hoe je de focus op onderwijskwaliteit bewaart. Of hoe je voorkomt dat je een buurthuis wordt, zoals één van hen het noemt.

De scholen van deze schoolleiders vervullen een belangrijke rol in de gemeenschap. Dat heeft voor- en nadelen. Er is veel betrokkenheid, maar tegelijkertijd wordt er vaak een beroep op ze gedaan. Hoe je omgaat met die druk, leraren happy houdt én kwaliteit borgt, daarover (en meer) praten we met schoolleiders: Judith Willekens-van der Heijden van OBS Cranendonck in Maarheeze, Stijn Kuipers van ‘t Lange in Gastel en Ans Herman van De Schrank in Ospel. Dit artikel is een samenvatting van de podcast aflevering. Wil je de hele aflevering luisteren, klik dan hier!

Focus is keuzes maken

In de kleine gemeenschappen waar deze Klassewerkplekken zich bevinden, is het verleidelijk om mee te doen met allerlei activiteiten. “Onze school is letterlijk en figuurlijk het middelpunt van de samenleving.” vertelt Stijn, “Als schoolleider is het onze taak om ervoor te zorgen dat we een school blijven en geen wijkhuis worden. Dat niet alles de school inkomt, maar dat de leerkracht gewoon zijn werk kan doen als professional.” zegt Stijn.

Op een school met 60 kinderen werkt hij met een klein team. Dat betekent dat men elkaar veel tegenkomt in de gangen en dat organisatorische zaken vaak al met een kop koffie in de hand geregeld worden. Daarom heeft hij bijna alle vergaderingen afgeschaft. Op één na. “Omdat het tijdens een kop koffie ook al snel over andere dingen gaat, bestaat het gevaar dat je focus verliest. Daarom ben ik tweewekelijks een half uur momenten gaan creëren waarin we het alleen over onderwijskwaliteit hebben.”

Onze school is letterlijk en figuurlijk het middelpunt van de samenleving. Het is onze taak om ervoor te zorgen dat we een school zijn en geen wijkhuis.

Op de Cranendonck vinden ze focus in de gezamenlijke keuze voor een vreedzame school, vertelt Judith. “De vreedzame school is maar een middel, maar doordat we de keuze gezamenlijk hebben gemaakt, staan de neuzen wel allemaal dezelfde kant op. Het welbevinden van zowel de kinderen als de leerkrachten staat bij ons centraal. Die focus weten we goed vast te houden met studiedagen, boardsessies en een actieve stuurgroep. Ook omdat we ervaren dat het iets opbrengt. Het zorgt ervoor dat de kinderen en wijzelf beter gedijen. Er is een fijne werksfeer.”

Ook in Ospel krijgt Ans wekelijks verzoeken van allerlei organisaties, die allemaal even belangrijk zijn. En zij filtert wat ze doorstuurt naar het team. Daarbij gebruikt ze het actuele thema ‘wereldoriëntatie’ als voorbeeld. “Uitstapjes, crea, mensen die we uitnodigen, doen we alleen als het past binnen dit thema. Dat maakt het makkelijk om keuzes te maken. En als ik zelf de fout inga, dan herinnert één van mijn collega’s me hier wel aan. Het helpt bovendien om het uit te leggen aan verenigingen. Zij begrijpen dan beter als er iets niet kan en om samen te kijken: “Oké, het past nu niet, maar wanneer zou het wel kunnen? Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen op de regel, maar dan alleen als we ze echt beredeneerd hebben.”

Onderwijskwaliteit en werkgeluk

Dat focus aanbrengen bijdraagt aan werkgeluk, daar geloven alle drie de schoolleiders in. Het zorgt voor een lagere werkdruk en rust. Rust bewaren is belangrijk, vindt Ans, zeker als de resultaten onder druk staan. Dan ben je als directie, met de hete adem van de inspectie in je nek, geneigd om alleen maar daar de focus op te leggen. En als het alleen maar daarover gaat, is je werkgeluk snel weg. “Juist dan is het belangrijk om met elkaar af te spreken: we hebben een taak en die heb je altijd, maar we zetten schouders eronder en we doen wat we kunnen. Maar we doen het stap voor stap en we laten ons niet gek maken. Die rust bewaren in de school, ook dat is een van mijn taken.”

Stijn is sowieso van mening dat iedereen focust op kwaliteit: “Als professional doe je liever iets goeds, dan slecht. Je wilt presteren. Dus als je daar de focus op legt, dan krijgen mensen daar ook energie van. Daarom liggen onze verbeterplannen nu ook op onderwijskwaliteit. Door niet per se met z'n allen harder te gaan werken, maar wel met z'n allen de goede dingen te doen. Je ziet dat mensen daar energie van krijgen. En zonder ik daar nu al te veel sturing aan geef, gaat het al als vanzelf rond in de school. En dat is mooi om te zien.”

Al eerder kwamen we in een podcast de relatie tussen onderwijskwaliteit en werkgeluk tegen. Het kan geen toeval zijn dat bij zoveel Klassewerkplekken - waar het werkgeluk hoog is - de directie stuurt op onderwijskwaliteit. Want ja, het is een mooi vak. En dat mag vaker gezegd worden vindt Ans. Daarom deed haar school mee aan Klassewerkplek: “Het gaat altijd maar over het lerarentekort of de resultaten die niet goed zijn, maar nooit over hoe geweldig dit beroep is!” Zij pleit voor meer positiviteit. En daar sluiten we ons helemaal bij aan. Want hadden we al gezegd dat deze scholen hun formatie vaak voor de meivakantie al op orde hebben? En dat ze ook met tijdelijke uitval het nog goed weten te regelen? Dat kan toch geen toeval zijn?

Wil je meer weten over hoe deze scholen de onderwijskwaliteit concreet invulling geven? En welke mensen hen inspireren? Beluister dan hier de hele podcast.